Сіздің жасап жатқан еңбегіңіздің қоғам үшін маңызы зор, ол елдің дамуы мен өркендеуін қамтамасыз етеді Қазіргі өзгермелі және болжамы қиын әлемде Сізден: жаһандық білімділік, мамандық, жауапкершілік, құзырет- тілік, ең бастысы, балаларға деген сүйіспеншілік қасиеттері күтіледі.
Осы сенімдерге сай болу үшін Сіз еңбек жолына қадам басқан сәттен бастап оның әрбір кезеңінде өзіңізді үнемі дамытып, жетілдіріп отыруыңыз керек.
Сондықтан біз «Педагог» жаңа кәсіби стандартын әзірледік, бұл жерге педагог мамандыққа кіріскен сәттен бастап қызмет шыңына жеткенге дейін оның бойында болуы шарт қасиеттер мен ерекшеліктер, оған қойыла- тын талаптар туралы заманауи түсініктерді енгіздік.
Осы стандарт қазақстандық педагогтердің кәсіби даму бағытын нұсқаулыққа айналуы тиіс, өйткені ол педагог- тің қандай болуы, нені білуі және жасай алуы және жұмыс орнында не істеуі керек екенін көрсетеді.
Кәсіби стандартта педагогті оқытудың барлық негізгі бағыттары, ресурстары және өзін-өзі үнемі дамыту мен әріптестік ортада даму, білім алушылармен жұмыс істеу стратегиялары келтірілген деп үміттенеміз. Стан- дарт - өте маңызды құжат болып табылатындықтан, педагогикалық білімге және педагогтің кәсіби дамуына қатысы бар барлық тұлғалар осы негізгі мәселелер бойынша біртұтас түсінікке ие болғаны біз үшін маңызды. Сондықтан кәсіби стандарттың мақсаты - педагогтердің кәсібилігі мен сапасын арттыру үшін мектептерді, педагогикалық жоғары оқу орындарын, біліктілікті арттыру ұйымдарын, білім басқармаларын біріктіру.
Әрине, сондай-ақ кәсіби стандарт бізге аттестаттау, біліктілік тестін тапсыру кезінде педагогтің еңбегін объективті бағалауға мүмкіндік береді. Жаңа стандарттың көмегімен қоғамның, ата-аналардың педагогке де- ген сенімі артады деп үміттенеміз, өйткені олардың педагогикалық жұмыс сапасының нормалары мен өлшем- дері туралы нақты түсінігі қалыптасады.
Құрметті әріптестер, Сіздерден осы құжатпен танысып, пікірлеріңізбен және ұсыныстарыңызбен бөлісулеріңізді сұраймын. «Педагог» кәсіби стандартын бірлесіп әзірлейік!
КІРІСПЕ
Құзыреттер |
Критерийлер |
Көрсеткіштер |
1. Кәсіптік құндылықтар
Адалдық, әділдік, құрметті және жауапты қарым-қатынасты көрсете отырып, өзінің кәсіптік қызметін орындайды |
1.1 Педагог мамандығына міндеттеме |
|
1.2 Азаматтық таныту |
|
|
1.3 Кәсіптік этиканы сақтау |
|
|
1.4 Жауапкерші лік көрсету |
|
|
1.5 Проактив тіліктің көрінісі |
|
Кәсіптік білім
Мәдени құндылықтарды, оқыту саясаты мен теориясын білу негізінде сапалы оқытудың педагогикалық тәсілдерін түсінеді. |
2.1 Білім алушылардың/ тәрбиеленушілердің білімі және олар қалай оқиды және дамиды |
|
2.2 Пәнді/ қызметті және оны қалай оқыту /ұйымдастыру және білім алушыларды қалай бағалау керектігін білу |
|
|
Сабақ беру/тәрбиелеу және оқыту тәжірибесі
Қоғамдастықпен ынтымақтастықта технологиялар мен ресурстарды қолдана отырып, барлық білім алушылар/ тәрбиеленушілер үшін қауіпсіз, қолайлы ортаны және оқыту мен тәрбиелеу мақсаттарына қол жеткізу бойынша нәтижелі процесті ұйымдастырады. |
3.1 Қауіпсіз және қолайлы оқыту және дамыту ортасын құру |
|
|
3.2 Оқыту және тәрбиелеу процесін жоспарлау |
|
3.3 Оқыту және тәрбиелеу процесін іске асыру |
|
|
3.4 Оқыту және тәрбиелеу процесіндегі ынтымақтастық |
кәсіптік қоғамдастықтар шеңберінде әріптестермен және мүдделі тараптармен ынтымақтасады |
Кәсіптік өсу (даму)
Педагогикалық қызметті тиімді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін құзыреттерді дамыта отырып, өзінің кәсіптік өсуін басқарады. Кәсіптік дамуда әріптестерін қолдайды |
4.1 Өз тәжірибесі мен әріптестерінің тәжірибесіндегі рефлексия |
|
4.2 Өзін-өзі дамыту сапасын басқару және көшбасшы болуға ұмтылу |
|
ӨСІРУ ПРИНЦИПІНЕ СӘЙКЕС ҚҰРЫЛЫМДАЛҒАН БІЛІКТІЛІК САНАТТАРЫ БОЙЫНШАИ ПЕДАГОГТЕРДІҢ ҚҰЗЫРЕТТІЛІК КРИТЕРИЙЛЕРІ
Құзыреттілік крите- рийлері |
Педагог/педагог-стажер |
Педагог-модератор |
Педагог-сарапшы |
Педагог-зерттеуші |
Педагог-шебер |
1. КӘСІПТІК ҚҰНДЫЛЫҚТАР |
|||||
|
|||||
2. КӘСІПТІК БІЛІМ |
|||||
2.1 Білім алушы- лардың/тәрбиеле- нушілердің білімі және олардың қалай оқиды/дамиды |
Білім алушылардың / тәрбиелену шілердің ерекшеліктері мен қажеттіліктерін ескере отырып, дамуы үшін өзекті психология лық-педагогика лық теорияларды білетіндігін көрсетеді |
Білім алушылар- дың/тәрбиеле- нушілердің ерек- шеліктері мен қа- жеттіліктерін ескере отырып, қадағалау прогресі стратегия- ларын біледі |
Білім алушы- лардың/тәрби- еленушілердің ерекшеліктер мен қажеттіліктерді диагностикалау нәтижелері негізін- де жеке білім беру бағытын қалай анықтау керектігін түсінеді |
Білім алушылар- дың/тәрбиеле- нушілердің ерекшеліктері мен қажеттіліктерін ескере отырып, жеке даму траек- ториясын қалай жобалау керектігін түсінеді |
Білім алушылардың/ тәрбиеленушілердің ерекшеліктері мен қажеттіліктерін ескере отырып, оқыту және тәрбиелеу бағдарла- малары мен әдісте- месін қалай әзірлеу керектігін түсінеді |
2.2 Пәнді/қызметті және оны қалай оқы- ту/ұйымдастыру қыз- метін білу |
Танымдық үрдістің заң- дылықтарымен өзара байланыста білім беру бағдарламасының те- ориялық және әдісте- мелік негіздерін біледі |
Оқытудың/тәрбие- леудің жалпы қиын- дықтарын ескере отырып, пәнді/ пәндерді/қызметті оқытудың теори- ялық-қолданбалы негіздері мен әді- стемелері туралы білімдерін көрсетеді |
Меңгерудегі қиын- дықтарды ескере отырып, білім беру бағдарламасы- ның, оқытудың / қызметті ұйымда- стырудың техно- логиялары мен стратегияларының тұжырымдамалық негіздерін біледі |
Білім алушылар- дың/тәрбиеле- нушілердің ойлау қабілетін дамыту заңдылықтарымен өзара байланыста оқыту/тәрбиелеу процесін қалай жобалау керектігін түсінеді |
Білім алушылардың/ тәрбиеленушілердің табысты меңгеруіне ықпал ететін пәнді/ пәндерді/қызметті оқыту әдістемесін қа- лай әзірлеу керектігін түсінеді |
3. САБАҚ БЕРУ ТӘЖІРИБЕСІ |
|||||
Білу: 3.1 Қауіпсіз және қо- лайлы оқыту/білім беру / дамыту орта- сын құру |
Оқу/ білім беру процесі кезінде қауіпсіз оқу / да- мыту ортасының және эмоционалды-психоло- гиялық ахуалдың нор- маларын сақтайды |
Оқу/білім беру про- цесі кезінде денсау- лық сақтайтын оқу/ дамыту ортасын және эмоционал- ды-психологиялық ахуалды қолдайды |
Әлеуметтік-пси- хологиялық қа- уіпсіздікті қамтама- сыз етеді және әр- бір білім алушыны / тәрбиеленушіні қолдайтын қолай- лы оқу / дамыту ортасын жасайды |
Қауіпсіз оқу / дамыту ортасын басқарады және әрбір білім алушы / тәрбиеленушінің дамуы үшін қо- лайлы инклюзивті жағдайлар жасай- ды |
Қауіпсіз, қолайлы және ынталандыра- тын оқу / дамыту ор- тасын құру бойынша тиімді тәжірибені та- ратады |
3.2 Оқыту/тәрбиелеу процесін жоспарлау |
Сабақ/сабақты/қыз- метті оқыту мақсат- тарына сәйкес және танымдық процесс заңдылықтары негізінде жоспарлайды (бірінші жылы тәлімгердің бас- шылығымен) |
Білім алушылар- дың/тәрбиеле- нушілердің ерек- шеліктері мен қа- жеттіліктерін ескере отырып, тиісті оқы- ту/тәрбиелеу және оқыту әдістемелерін және бағалау құрал- дарын анықтап сабақ/сабақты/қыз- метті жоспарлайды |
Білім алушылар- дың/тәрбиеле- нушілердің қабілет- терін ескере оты- рып, бағалау тех- нологиялары мен стратегияларын талдап, пәнаралық/ пәнаралық байла- ныстар негізінде оқыту/тәрбиелеу процесін жоспар- лайды |
Әрбір білім алушы/ тәрбиеленушінің дамуы үшін баға- лаудың технологи- ялары мен страте- гияларын бағалай отырып, оқыту / тәрбиелеудің инте- грацияланған про- цесін жоспарлайды |
Тәжірибені зерттеу нәтижелерін пайда- лана отырып, оқыту/ тәрбиелеу процесінің мазмұнын жоспарлай- ды |
3.3 Оқыту/тәрбиелеу процесін іске асыру |
Танымдық / білім беру үдерісінің заңдылықта- ры контексінде сабақ/ сабақты/қызмет өткізеді және күтілетін нәтиже- лерге қол жеткізеді |
Білім алушылар- дың/тәрбиеле- нушілердің ерек- шеліктері мен қа- жеттіліктерін ескере отырып, оқу/шығар- машылық жетістік- терді бағалаудың тиісті әдістемелері мен құралдарын қолданып сабақ/ сабақты/қызмет өткізеді, күтілетін нәтижелерге қол жеткізеді |
Білім алушылар- дың/тәрбиеле- нушілердің қа- білеттерін ескере отырып, сабақ/ сабақта/қызметте пәнаралық байла- ныстарды, бағалау технологиялары мен стратегияла- рын қолданады |
Әзірленген тех- нологиялар мен бағалау стратеги- яларын қолдана отырып, интегра- цияланған оқыту/ тәрбиелеу про- цесін іске асырады |
Тәжірибені зерттеу нәтижелеріне негіз- делген оқыту/ тәрби- елеудің интеграция- ланған процесін іске асырады |
3.4 Оқыту/тәрбиелеу процесіндегі ынты- мақтастық |
Ата-аналарды/ заңды өкілдерді оқыту/ тәрби- елеу нәтижелері туралы хабардар етеді, білім алушылардың / тәрбие- ленушілердің үлгерімін/ дамуын әріптестерімен талқылайды |
Оқушылармен/тәр- биеленушілермен және ата-аналар- мен/ заңды өкіл- дермен оқыту/ тәр- биелеу нәтижелерін және жақсарту жол- дарын талқылайды |
Білім алушылар- дың / тәрбиеле- нушілердің үлгерімі мен дамуын баға- лайды және қа- дағалайды |
Педагогикалық қоғамдастық үшін білім алушылар- дың/тәрбиеле- нушілердің даму мониторингінің нәтижелерін пай- далану бойынша ұсынымдар әзір- лейді |
Педагогикалық қоғамдастықта білім алушыларды / тәрби- еленушілерді дамыту бойынша тиімді ынты- мақтастық тәжірибесін таратады |
4. ҮЗДІКСІЗ КӘСІПТІК ДАМУ |
|||||
4.1 Өз тәжірибесі мен әріптестерінің тәжірибесіндегі реф- лекция |
Білім алушылардың/ тәрбиеленушілердің танымдық үрдісінің заң- дылықтары контексінде үздік педагогикалық тәжірибелерді зерде- лейді |
Білім алушылар- дың/тәрбиеле- нушілердің қа- жеттіліктері мен ерекшеліктерін ескеретін психоло- гиялық-педагогика- лық тәжірибелердің өзекті нәтижелерін талдайды |
Білім алушылар- дың/тәрбиеле- нушілердің қа- білеттерін дамыту бойынша өзекті зерттеулердің нәти- желерін бағалайды |
Өзекті зерттеулер негізінде жеке оқыту/тәрбиелеу әдістемесін әзір- лейді |
Білім алушыларды/ тәрбиеленушілерді жеке оқытудың/тәр- биелеудің бірыңғай стратегиясын жоба- лайды |
4.2 Өзін-өзі дамыту са- пасын басқару және көшбасшы болуға ұмтылу |
Оқыту/тәрбиелеу және оқыту тіжңрибесін жақсартудағы өз қажет- тіліктерін айқындайды, әріптестерімен өзара іс-қимыл жасайды |
Әріптестерінің оқыту/тәрбиелеу тәжірибесін және жеке оқыту тәжіри- бесінің дамуын тал- дайды |
Өз тәжірибесінде және әріптестерінің тәжірибесінде себеп-салдарлық байланыстарды бағалайды |
Әріптестерімен өзара қарым-қа- тынаста сабақ/ сабақты/қызметті зерттейді және білім беру ұйы- мында оқыту/тәр- биелеу тәжірибесін жақсарту үшін зерттеу нәтиже- лерін таратады |
Білім беру ұйымда- рында зерттеулерді үйлестіреді, педагоги- калық қоғамдастықта нәтижелерді таратады |
* жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнен басқа білім берудің барлық деңгейлері үшін жарамды